စေတာ့ေစ်းကြက္အတြက္ စြမ္းရည္ျမႇင့္တင္ရန္ လုိအပ္

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မၾကာမီအခ်ိန္အတြင္း စေတာ့ရွယ္ယာ ေစ်းကြက္တစ္ခုတည္ေထာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလ်က္ ရွိရာတြင္ ေစ်းကြက္အတြင္း ပါဝင္ၾကမည့္ လူပုဂၢိဳလ္၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအားလံုးအတြက္ စြမ္းရည္ျမႇင့္တင္ ေရးဆိုင္ရာ အစီအစဥ္ (capacity building)မ်ား အေဆာတလ်င္ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ စေတာ့ ရွယ္ယာ ေစ်းကြက္အတြင္းပါဝင္မည့္သူမ်ားျဖစ္သည့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ား၊ ရွယ္ယာထုတ္ေဝေရာင္းခ်မည့္အဖြဲ႕ အစည္းမ်ား၊ ဘ႑ာေရးၾကားခံအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေစ်းကြက္ကိုထိန္းေက်ာင္းမည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအတြင္းပါဝင္ ၾကမည့္သူမ်ားအေနႏွင့္ စေတာ့ေစ်းကြက္ဆိုင္ရာ အတတ္ပညာမ်ား၊ ဗဟုသုတမ်ား မရွိပါဘဲေစ်းကြက္ထဲတြင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္မွာ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ စေတာ့ေစ်းကြက္ဆိုင္ရာပညာရပ္မ်ားသည္ မ်ားစြာ နက္နဲက်ယ္ျပန္႔ေသာေၾကာင့္ သိရွိနားလည္ရန္ အခ်ိန္မ်ားစြာယူရၿပီး အထူးျပဳဘာသာရပ္မ်ားစြာကို ေလ့လာရန္လိုအပ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စေတာ့ေစ်းကြက္ ပညာေပးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ႏုိင္ငံ တကာတြင္စေတာ့ေစ်းကြက္ ပညာေပးေရးေကာ္ မတီမ်ား ဖြဲ႕စည္းကာ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။

ပညာေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကိုႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္တြင္သာမကေဒသဆိုင္ရာအလိုက္ ပညာေပးေရးအစီ အစဥ္မ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ လူမႈေရး-ပညာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား အတြင္း ခ်င္းနင္းဝင္ေရာက္ကာ  ေစ်းကြက္ ဆိုင္ရာ ဗဟုသုတမ်ား ေပးေဝျခင္း စသည္တို႔ကို ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္ျဖစ္သလို စေတာ့ေစ်းကြက္ျဖင့္ အသက္ ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမည့္သူမ်ား အတြက္ သီးသန္႔ပညာေပးအစီအစဥ္မ်ား၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားအတြက္ သီးသန္႔ ပညာေပးအစီအစဥ္မ်ားကိုေဆာင္ရြက္သြားရန္ လိုအပ္ပါသည္။

စေတာ့ေစ်းကြက္ တည္ရွိၿပီးေသာ ႏိုင္ငံအသီးသီးတြင္ ျပည္သူျပည္သားမ်ား ေစ်းကြက္ဆိုင္ရာ ဗဟု သုတမ်ားျပည့္ဝေရး၊ ေရာင္းမွား-ဝယ္မွားမျဖစ္ေစေရး၊ မူဝါဒ ခ်မွတ္သူမ်ားႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းထိန္းေက်ာင္းသူမ်ားတြင္ အေျခခံ ဗဟုသုတမ်ား ျပည့္ဝေနေစေရးအတြက္ ေလ့က်င့္ပညာေပးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို နည္းလမ္းမ်ဳိးစံုႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ေပးလ်က္ရွိပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ သင္ခန္းစာမ်ား ထည့္သြင္းျခင္း၊ စီးပြား ေရးဆိုင္ရာ သင္တန္းေက်ာင္း မ်ားတြင္ ထည့္သြင္းပို႔ခ်ျခင္း၊ ႐ုပ္သံမ်ားတြင္ ပညာေပးအစီအစဥ္မ်ားလႊင့္ထုတ္ ျခင္း၊ မီဒီယာမ်ားတြင္ ပညာေပးေဆာင္းပါးမ်ားေရးသားျခင္း၊ စေတာ့ေစ်းကြက္ အသြင္တူစနစ္ (simulation) မ်ား တီထြင္ကာ ဝင္ေရာက္ ေလ့လာေစျခင္းႏွင့္စေတာ့ေစ်းကြက္ ဂိမ္းမ်ား သံုးစြဲျခင္းစသည္တို႔ကို ေဆာင္ရြက္ ေပးလ်က္ရွိပါသည္။

ယင္းကဲ့သို႔ ပညာေပးေဆာင္ရြက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ယေန႔ေခတ္ အစားဆံုး စနစ္တစ္ခုမွာမိုဘိုင္းလ္ဖုန္း မ်ားမွတစ္ဆင့္  စေတာ့ေစ်းကြက္ ဂိမ္းမ်ားကို ေလ့က်င့္ေစျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အပါ အဝင္  စေတာ့ေစ်းကြက္တည္ေထာင္ၿပီး ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စေတာ့ေစ်းကြက္ဂိမ္းပ႐ိုဂရမ္မ်ားကို တြင္က်ယ္စြာအသံုး ျပဳလာၾကသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရပါသည္။ ဤဂိမ္းပ႐ိုဂရမ္ကို လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္သာမက ေက်ာင္းမ်ားတြင္ပါ သင္ခန္းစာ တစ္ရပ္အျဖစ္ထည့္သြင္းထားၾကသည္ကိုလည္းေတြ႕ျမင္ရပါသည္။ ယင္းစနစ္သည္သင္ေထာက္ ကူပစၥည္း တစ္ခုအျဖစ္အစိုးရမွ အသိအမွတ္ျပဳၿပီးေသာ ပ႐ိုဂရမ္တစ္ခုျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ တရားဝင္ထည့္သြင္း အသံုးျပဳခြင့္ ေပးအပ္ထားၿပီျဖစ္ပါသည္။

အထူးသျဖင့္ ဤစနစ္သည္ပညာေရးေလာကအတြက္ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အေျခခံမွသည္ အဆင့္ျမင့္အထိ အဓိကဘာသာရပ္မ်ားျဖစ္သည့္ သခ်ၤာ၊ သိပၸံ၊ လူမႈေရးသိပၸံႏွင့္ ဝိဇၨာဘာသာတို႔တြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားအေနႏွင့္ စဥ္းစားဆင္ျခင္ ေတြးေခၚႏိုင္စြမ္းမ်ား တိုးတက္လာေစပါသည္။ ဤစေတာ့ အိတ္ခ်ိန္း ဂိမ္းပ႐ိုဂရမ္ကို ေလးတန္းမွ ၁၂ တန္းအထိတြင္ ပညာေရးသင္ခန္းစာမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းသင္ၾကားေစျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤပ႐ိုဂရမ္၏ အက်ဳိးေက်းဇူးေၾကာင့္ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားသည္ ဆန္းစစ္ေဝဖန္ႏိုင္ေသာ စြမ္းရည္မ်ားတိုးတက္လာျခင္း၊ အတန္းသားအခ်င္းခ်င္း ၿပိဳင္ဆိုင္လိုစိတ္ ပိုမိုျဖစ္ေပၚလာကာ ယံုၾကည္မႈႏွင့္ မိမိကိုယ္မိမိ တန္ဖိုးထားစိတ္မ်ား၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လိုစိတ္မ်ား ပိုမိုျဖစ္ေပၚလာျခင္းႏွင့္ ေက်ာင္းတက္မႈႏႈန္း ျမင့္မားလာကာ ေက်ာင္းထြက္မႈႏႈန္းမ်ားလည္း တျဖည္းျဖည္း ေလ်ာ့က်လာေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ထို႔ျပင္ ဤစေတာ့ေစ်းကြက္ဂိမ္း၏ အက်ဳိးေၾကာင့္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားအေနႏွင့္  စုေဆာင္းလိုစိတ္မ်ား၊ စီးပြား ေရးတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလိုသည့္စိတ္ဓာတ္မ်ား ပိုမိုကိန္းေအာင္းလာေစေၾကာင္း သုေတသီမ်ားက ဆိုခဲ့ပါသည္။

စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း ဂိမ္းတစ္ခု၏ အေျခခံမွာ ေက်ာင္းသား သုံးဦးမွ ငါးဦးအထိကို အစုအဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕စီ ဖြဲ႕ေစ ကာ ၎အဖြဲ႕ဝင္တို႔၏ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းအတြင္းသို႔ ေငြေၾကးအတု (virtualmoney)ယူနစ္တစ္သိန္း ထည့္သြင္း ေပးထားလိုက္ပါသည္။ ဆက္လက္၍ ယင္းအဖြဲ႕သည္ အျပင္၌ တကယ္ရွိေနသည့္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းတြင္ စာရင္းဝင္ထားသည့္ စေတာ့ႏွင့္အက်ဳိးတူ (mutualfund)မ်ားကို ဝင္ေရာက္ကာ ဝယ္ယူျခင္း၊ ေရာင္းခ် ျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။ ယင္းဝယ္ယူေရာင္းခ်ေသာ ေစ်းႏႈန္းမ်ားမွာ တကယ့္ေစ်းကြက္တြင္ လက္ေတြ႕ ေရာင္းဝယ္ေနသည့္ေစ်းႏႈန္းမ်ားျဖစ္ၿပီး ေက်ာင္းသားမ်ားအေနႏွင့္ ေစ်းကြက္အတြင္း ျဖစ္ေပၚေနသည့္ စေတာ့ မ်ားကို ၾကည့္ကာ ဝယ္ယူျခင္း၊ ေရာင္းခ်ျခင္း စသည္တို႔ကို ေဆာင္ရြက္ရပါသည္။ ကစားသည့္ကာလမ်ား ကိုလည္း fall, spring, winterဟူ၍ သတ္မွတ္ပိုင္းျခားထားကာအခ်ိန္ကာလမွာ သီတင္းပတ္ရွစ္ပတ္မွ ၁၅ ပတ္အထိ ၾကာျမင့္ ေလ့ရွိပါသည္။

ဤသို႔ ျပင္ပေစ်းကြက္အတြင္းအမွန္ရွိေနသည့္စေတာ့မ်ားအတိုင္းဝင္ေရာက္ကစားရာတြင္ စေတာ့ပြဲစား မ်ားသို႔ ေပးရသည့္ပြဲခကို အျပင္ကဲ့သို႔ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ေကာက္ခံျခင္း၊ ေငြေခ်းယူရပါက အတိုးေပးရျခင္း၊ အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ေျပးညီ real time ကစားႏိုင္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ သတ္မွတ္ထားေသာ ကာလျပည့္သည့္အခ်ိန္တြင္ မိမိတို႔ကို ေပးထားေသာ ေငြတစ္သိန္းမွ မည္မွ်ျမတ္စြန္းသည္၊ မည္မွ်ဆံုး႐ႈံးသြားသည္ကိုၾကည့္ကာ ေက်ာင္းသားတို႔ အေနႏွင့္ ေစ်းကြက္အေျခအေနအား မည္မွ်ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္ႏိုင္သည္ကို ေလ့လာႏိုင္ေပသည္။ ဤသို႔ ေဆာ့ ကစားရသည့္အတြက္ေက်ာင္းသားမ်ားအေနႏွင့္လည္း  အရြယ္ေရာက္လာသည့္ အခ်ိန္တြင္ေစ်းကြက္ႀကီးအား အဆင္သင့္ ပါဝင္ႏိုင္ေသာ အင္အားစုတစ္ရပ္ ျဖစ္သြား ေပေတာ့သည္။

ဤစနစ္အတြင္းတြင္အျခားေသာ အဆင့္ျမင့္နည္းစနစ္မ်ားကိုလည္းထည့္သြင္းထားပါသည္။ လက္ေတြ႕ သင္ၾကားရာတြင္ မတက္ေရာက္ႏိုင္သူမ်ားအတြက္ online မွတစ္ဆင့္က်ဴတိုရီရယ္ႏွင့္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား  ကိုျပဳလုပ္ႏိုင္ျခင္း၊ online မွတစ္ဆင့္ဆရာႏွင့္ သင္႐ိုးၫႊန္းတမ္းမ်ားကိုရယူႏိုင္ျခင္း၊ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ သင္႐ိုး ၫႊန္းတမ္းမ်ားတြင္ ေစ်းကြက္သုေတသနျပဳနည္းမ်ားကို ထည့္သြင္းေပးထားျခင္း၊ online  မွ အကူအညီေပးေရး help desk မ်ား အဆင္သင့္ေပးထားျခင္း၊ လက္ရွိ ေစ်းကြက္ေပါက္ေစ်းမ်ားကို Reuter သတင္းဌာနမွ အခ်ိန္မီ ရရွိႏိုင္ျခင္း၊ သံုးစြဲသူမ်ားအား စဥ္ဆက္မျပတ္ ေရာင္းဝယ္မႈနည္းစနစ္မ်ားကို သင္ၾကားျပသေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္  ဤစနစ္သံုးစြဲသူမ်ားသည္ လက္ေတြ႕တြင္လည္း ကြၽမ္းက်င္သူမ်ား ျဖစ္သြားရေလသည္။

ဤသို႔ေသာ စေတာ့ေစ်းကြက္ပညာေပးေရးအစီအစဥ္မ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ ေဖာင္ေဒးရွင္းမ်ား တည္ေထာင္ကာ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ျပည္တြင္းရွိ ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ ကုမၸဏီ ရာေပါင္းမ်ားစြာတို႔မွ ဘ႑ာေငြစုစည္းထည့္ဝင္ကာ ပညာေရး အေထာက္အပံ့အစီအစဥ္မ်ား ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း၊ အဆိုပါ စေတာ့ ဂိမ္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္စေတာ့ အိတ္ခ်ိန္း ဂိမ္းပ႐ိုဂရမ္မ်ားျဖင့္ပညာေပးမႈသည္ အခ်ိန္တိုအတြင္း ေအာင္ျမင္ေခတ္စားလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ ေပသည္။

ထို႔ျပင္ အဆိုပါ စေတာ့ဂိမ္းအစီအစဥ္မ်ားကို ေဒသဆိုင္ရာ အစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ အစိုးရ ပညာေရး ဌာနမ်ားႏွင့္ ပုဂၢလိကပညာေရးေက်ာင္းမ်ားကလည္း အသိအမွတ္ျပဳ ပါဝင္လာခဲ့ပါသည္။ ေအာက္ေျခအဆင့္ အထိ ပါဝင္လာေစေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာ ယခုအခါ အဆိုပါ ပ႐ိုဂရမ္သည္ ေဒသမ်ားအားလံုး အထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိခဲ့ရပါသည္။

ဤသို႔ေသာ စနစ္တစ္ခုေအာင္ျမင္ရန္မွာ အခက္အခဲႏွင့္ ႀကိဳးပမ္းမႈေပါင္းမ်ားစြာ၊ စမ္းသပ္မႈေပါင္းမ်ားစြာ ကို ျပဳလုပ္ခဲ့ရပါသည္။ အေမရိကန္တြင္ ဤစနစ္ကို လြန္ခဲ့သည့္ ၂၅ ႏွစ္က စတင္၍ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ရၿပီး ၁၉၇၇ ခုႏွစ္မွ ယခုအခ်ိန္အထိေက်ာင္းသားေပါင္း ကုိးသန္းကိုသင္ၾကားခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ယခုအခ်ိန္မ်ားတြင္မူ စီးပြားေရးထြန္းကားစအာရွႏိုင္ငံမ်ားအဖို႔ ဤသို႔ေသာပညာေပးေရးအစီအစဥ္မ်ားအတြက္ ခက္ခက္ခဲခဲစမ္းသပ္ ရန္ ၊ သုေတသနျပဳရန္ မလိုေတာ့ပါေခ်။ Late   comer တို႔၏ထံုးစံအတိုင္း အဆင္သင့္ ဆြတ္ခူးစား သံုး႐ံုသာရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းကြက္၏လက္ေတြ႕ဘဝမွာမူ အဆိုပါ ဂိမ္းပ႐ို ဂရမ္မ်ားတြင္ မပါဝင္ေသးသည့္ အျခားေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ားစြာ ရွိေနပါေသးသည္။ ေကာင္းမြန္သည့္ ေကာ္ပိုရိတ္စီမံခန္႔ခြဲမႈစနစ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ စြန္႔စားရမႈမ်ား၊ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ စြန္႔စားရမႈမ်ား၊ ျပည္တြင္း ျပည္ပတို႔မွ ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္း၍ မရႏိုင္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားေၾကာင့္စေတာ့ဂိမ္းကို မည္မွ်ကြၽမ္းက်င္ေစကာမူ လက္ေတြ႕တြင္မူ… ။

ထြန္းသက္ထြန္းထံမွ ကူးယူေဖာ္ျပေပးပါသည္။